Quảng Trị: Những cải tiến hữu ích ở vùng biển bãi ngang

Cách đây 2 năm, chuyện ngư dân phải nhọc nhằn “vần thuyền” ở vùng biển bãi ngang đã chấm dứt. Khoảng năm 2021, một số ngư dân ở Thôn 6 có dịp lên thăm người thân ở các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk… thấy người dân ở đây dùng chiếc máy tời dùng để kéo gỗ trong rừng. Khi về, ngư dân đã mua chiếc máy tời về cải tiến để “thử nghiệm” kéo thuyền khi cập bờ.

Đang vận hành máy tời để kéo thuyền của gia đình từ biển lên bờ, ngư dân Trần Hữu (45 tuổi) ở Thôn 6 cho biết, sau khi được cải tiến một số bộ phận như tang cuốn cáp, hộp giảm tốc… để gia tăng sức kéo, chiếc máy tời đã phát huy hiệu quả khi ngư dân sử dụng vào việc kéo thuyền từ biển lên bờ.

Máy tời kéo thuyền ở vùng biển bãi ngang thường được lắp ráp bằng các loại máy nổ diesel D10, D15, tang cuốn cáp, hộp giảm tốc, dây cáp loại lớn có chiều dài từ 40 - 100 m. Máy tời kéo thuyền được ngư dân đặt ở trên gò cao và cố định chắc chắn bằng sợi dây cáp buộc chặt vào gốc cây dương. Khi thuyền từ biển cập bờ, chỉ cần một người lên nổ máy tời rồi kéo dây cáp buộc vào thuyền là chiếc thuyền nặng cả tấn được kéo nhẹ nhàng lên bờ.

Từ chiếc máy tời kéo thuyền “thử nghiệm”, đến nay Thôn 6 có khoảng 10 máy tời kéo thuyền. Cứ 3 - 4 gia đình trong thôn đầu tư 7 - 10 triệu đồng để mua máy tời kéo thuyền về dùng chung. Máy tời kéo thuyền cũng có thể sử dụng máy nổ diesel D10, D15 cũ trang bị trên thuyền có công suất 10 - 15 CV, sau khi sửa chữa, độ chế thêm một số thiết bị để lắp ráp thành máy tời nhằm giảm chi phí đầu tư mua máy mới.

Bây giờ, sau chuyến lênh đênh trên biển trở về, thay vì phải nhọc nhằn vần thuyền lên bờ, ngư dân chỉ cần thao tác nổ máy tời, kéo dây cáp buộc vào thuyền là chiếc thuyền “chạy” băng băng lên đúng vị trí mong muốn ở trên bờ. Và mỗi khi có bão hay áp thấp nhiệt đới, ngư dân Thôn 6 chỉ cần dùng máy tời kéo thuyền lên những gò cao để tránh thiệt hại về tài sản.

“Cách đây chưa lâu, tôi có chuyến ra vùng biển bãi ngang huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh chơi và tận mắt chứng kiến nhiều ngư dân ở đây dùng máy cày đa năng cũ để cải tiến thành chiếc máy kéo thuyền từ biển lên bờ và ngược lại. Chiếc máy kéo thuyền vừa phục vụ kéo thuyền của gia đình, vừa dùng để kinh doanh dịch vụ.

Máy cày đa năng dùng trong sản xuất nông nghiệp sẽ được ngư dân mua về, sau đó thiết kế thêm khung sắt và máy tời, hệ thống bánh xích chạy trên cát để kéo xe đẩy thuyền xuống biển và ngược lại. Loại máy kéo thuyền này cũng rất hiệu quả mà ngư dân vùng biển bãi ngang ở tỉnh Quảng Trị tham khảo, đặt mua để sử dụng”.

Ngư dân Trần Minh Phí (59 tuổi) ở Thôn 6 góp chuyện, trong cuộc “cách mạng” giảm bớt sức lao động cho ngư dân vùng biển bãi ngang không thể không nói đến chiếc xe đẩy thuyền do cán bộ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông nghiệp (NN&PTNT) tỉnh nghiên cứu, thiết kế và đưa vào sử dụng gần 8 năm nay (từ năm 2015 đến nay).

Năm 2015, cán bộ Sở NN&PTNT tỉnh sau khi tham khảo mẫu xe đẩy thuyền của ngư dân vùng biển bãi ngang xã Cương Gián, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh, nhận thấy mẫu xe này chưa phù hợp với vùng bãi ngang của tỉnh Quảng Trị, nên đã tìm phương án hạ trục xe, loại bỏ càng xe và cải tiến sàn xe từ cơ cấu cứng sang cơ cấu mềm.

Ưu điểm của chiếc xe đẩy thuyền sau khi được cải tiến đó là trục bánh xe được hạ thấp nên ngư dân có thể dễ dàng đưa xe vào sâu dưới đáy thuyền, cho phép đưa thuyền lên xe ngay trên bờ; trục xe cũng được cải tiến bằng sắt đường ray tàu hỏa nên chịu lực tốt hơn; sàn đỡ thuyền làm bằng gỗ, nằm gá trên trục xe qua một khớp động dạng bập bênh, nhờ khớp động này sàn có thể dễ dàng quay quanh trục.

Vì vậy, khi nâng thuyền lên, phản lực của sàn xe lên vỏ thuyền được phân bố đều làm giảm việc rạn vỏ thuyền nên tuổi thọ của vỏ thuyền không bị ảnh hưởng khi sử dụng xe đẩy thuyền… “Chính từ những cải tiến chiếc xe đẩy thuyền phù hợp, hữu ích này mà đến tận bây giờ ngư dân vùng biển bãi ngang từ xã Vĩnh Thái (huyện Vĩnh Linh) cho đến xã Hải Khê (huyện Hải Lăng) đã trang bị hàng trăm chiếc để không còn phải nhọc nhằn, vất vả vần thuyền sau mỗi chuyến biển”, ông Phí cho biết.